μελετητές τα θεωρούν «παρεκκλίσεις» από το δυτικό αναπτυξιακό υπόδειγμα, το ελληνικό υπόδειγμα μέχρις ενός σημείου –θα έλεγα λίγο αυθαίρετα την ένταξη της χώρας στο ευρώ– διατηρούσε την ουσιαστικά αναπτυξιακή του διάσταση.
Δηλαδή εκτός από την οικονομική μεγέθυνση, υπήρχε και μια προσπάθεια θεσμικής, κοινωνικής, πολιτιστικής, περιβαλλοντικής, περιφερειακής προόδου, σε μια κοινή πορεία που ενσωμάτωνε οργανικά όλες αυτές τις διαστάσεις, μια πορεία στο μονοπάτι της ουσιαστικής ανάπτυξης (development). Η ένταξη στο ευρώ, η ένταξη σε ένα περιβάλλον έντονου οικονομισμού άλλαξε την πορεία αυτή, ρίχνοντας ολοκληρωτικά το βάρος στη διαδικασία της μονόπλευρης μεγέθυνσης (growth) της οικονομίας. Όλες σχεδόν οι προσπάθειες κατέτειναν στη μεγέθυνση της οικονομίας, με κάθε θεμιτό και αθέμιτο μέσο, αδιαφορώντας για το ουσιαστικό αναπτυξιακό της σκέλος. Το αποτέλεσμα ήταν η πτώχευση της χώρας.
Οι μνημονιακές κυβερνήσεις, με την καθοδήγηση των δανειστών, συνέχισαν να πολιτεύονται με βάση αυτή την λογική, υποσκάπτοντας περαιτέρω τις αναπτυξιακές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας. Όμως η κυβέρνηση Μητσοτάκη υπερκέρασε όλες τις προηγούμενες: η μεγέθυνση της οικονομίας, με όλα τα μέσα, κατέστη το παν. Η λογική της μεγέθυνσης κυριάρχησε παντού.
Το πρόβλημα είναι ότι η μεγεθυντική διαδικασία χωρίς την αναπτυξιακή της διάσταση είναι μια φτωχή και κουτσή διαδικασία. Αποτελεί ληστρική εκμετάλλευση των περιβαλλοντικών και πλουτοπαραγωγικών πόρων με στόχο το γρήγορο και εύκολο χρήμα και τις εύκολες εκλογικές νίκες. Είναι επιπλέον μια επικίνδυνη διαδικασία, μια διαδικασία με εξασφαλισμένο το δυσοίωνο τέλος. Διότι την πληρώνουμε ακριβά αυτή τη φτηνή μεγέθυνση, σωρευτικές είναι λ.χ. οι βλάβες που προκαλεί κάθε λίγα χρόνια με όλες αυτές τις πυρκαγιές, χιονοπτώσεις, θύελλες, πλημμύρες οι οποίες έχουν αφαιρέσει εκατοντάδες ζωές και μας έχουν κοστίσει δεκάδες δισεκατομμύρια.
Στα τέσσερα χρόνια της διακυβέρνησης Μητσοτάκη έχουμε γίνει μάρτυρες αλλεπάλληλων καταστροφών που φαίνεται να έχουν πια αποκτήσει ένα είδος κανονικότητας. Οι μεγάλες πυρκαγιές που προκάλεσαν ανείπωτες καταστροφές στην Εύβοια, στη Ρόδο, στο δάσος της Δαδιάς, οι πρωτοφανείς πλημμύρες στη Θεσσαλία αποτελούν αδιάψευστους μάρτυρες μιας πορείας που δεν μπορεί να συνεχιστεί. Το κόστος των τελευταίων συμβάντων στον θεσσαλικό κάμπο είναι τεράστιο. Σε ανθρώπινες ζωές (πόσο εύκολα κατέρρευσε το κυβερνητικό δόγμα των μηδενικών απωλειών…), σε γεωργικό και κτηνοτροφικό κεφάλαιο, σε επιχειρηματικό κεφάλαιο, σε υποδομές (δρόμους, γέφυρες, σιδηροδρομικό δίκτυο, φράγματα), σε απώλειες της πανίδας που συνεισφέρει στη διατήρηση της οικολογικής αλυσίδας.
Οι συνέπειες είναι πολύ σοβαρές. Άμεσες αγροτικές απώλειες: η πιο άμεση και ορατή οικονομική επίπτωση των πλημμυρών είναι η απώλεια των καλλιεργειών και των κτηνοτροφικών μονάδων. Ζημιές σε υποδομές: πέρα από τις ίδιες τις καλλιέργειες, οι γεωργικές υποδομές όπως τα συστήματα άρδευσης, οι εγκαταστάσεις αποθήκευσης, ο αγροτικός εξοπλισμός, το ζωικό κεφάλαιο, οι εγκαταστάσεις εσταυλισμού, έχουν υποστεί ζημιές από τις πλημμύρες. Αύξηση των τιμών των τροφίμων, ανησυχία για την ασφάλειά τους, επιπτώσεις στην αγορά αγροτικής εργασίας κτλ.
Το κόστος επομένως δεν είναι μόνο δημοσιονομικό (οι πρώτες πρόχειρες εκτιμήσεις το ανεβάζουν σε πάνω από 2,5 δισ. ευρώ κάτι που προφανώς θα αλλάξει με την πλήρη αποκάλυψη της καταστροφής), αλλά πολυεπίπεδο και πολλαπλό, ενδέχεται δε να ξεπεράσει και τα 10 δισ. ευρώ.
Οι πρωτοφανείς καταστροφές που έχουν πλήξει την χώρα κατά τη διακυβέρνηση Μητσοτάκη, του ίδιου εκείνου πολιτικού που με πρωτοφανή τρόπο καυχιόταν (και ακόμη καυχιέται) ότι θα δώσει λύση στα σωρευμένα προβλήματα με τις περιβόητες «μεταρρυθμίσεις» του, καταδεικνύουν επιτακτικά ότι επιβάλλεται άρδην η αλλαγή πλεύσης της χώρας, η εγκατάλειψη του στείρου οικονομισμού και της μονόπλευρης επιδίωξης της οικονομικής μεγέθυνσης. Ενός οικονομισμού που ως αιχμή του δόρατός του έχει τον ελληνικό ιδιωτικό τομέα, όπου παρατηρούνται σαφή στοιχεία διαπλοκής με την κρατική εξουσία και ακμάζουν κάποιοι εντελώς ανεξέλεγκτοι «ελεύθεροι καβαλάρηδες», ενώ παράλληλα εξακολουθεί η απαξίωση και η σταδιακή απαλλοτρίωση του δημόσιου νοικοκυριού.
Δεν γνωρίζω αν αυτή η αλλαγή είναι εφικτή, όμως κανείς δεν πέθανε οραματιζόμενος έναν διαφορετικό κόσμο.
πηγη: https://neoplanodion.gr/2023/09/21/oikonomismos/