Θα έλεγα ότι τα αποτελέσματα είναι μάλλον απογοητευτικά. Αν εξαιρέσουμε μέτρα όπως η δημιουργία Ταμείου Απωλειών και Ζημιών, για το οποίο άλλωστε πρέπει να περιμένουμε να δούμε πως θα υλοποιηθεί, αυτό που αναμέναμε είναι περισσότερες δράσεις και δεσμεύσεις σχετικά με τον περιορισμό της ανόδου της θερμοκρασίας κοντά στο όριο των +1,5 βαθμών Κελσίου (σε σχέση με τη μέση θερμοκρασίας της Γης πριν τη βιομηχανική περίοδο).
Δυστυχώς αυτό δεν έγινε και επομένως απομακρύνεται ακόμα περισσότερο η επίτευξη του στόχου αυτού. Αν δεν υπάρξει μέσα στα επόμενα λίγα χρόνια αντιστροφή της τάσης αύξησης των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων, θα μιλάμε πλέον για το όριο των + 2 βαθμών, το ανώτατο όριο που είχε θέση η Συμφωνία των Παρισίων επτά χρόνια πριν. Δυστυχώς αυτή η διαφορά του μισού βαθμού θα έχει σημαντικές αρνητικές συνέπειες στη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων στον πλανήτη μας.
Στην COP27 συζητήθηκε μεταξύ άλλων το θέμα της ενίσχυσης της λειτουργίας ενός Παγκοσμίου Συστήματος Κλιματικών Παρατηρήσεων. Τι πρέπει να συγκρατήσουμε για το συγκεκριμένο θέμα με βάση τις αποφάσεις που ανακοινώθηκαν;
Η Σύνοδος επανέλαβε την ανάγκη να ενισχυθεί το Παγκόσμιο Σύστημα Κλιματικών Παρατηρήσεων. Αν δεν έχουμε συνεχείς και συστηματικές μετρήσεις των μετεωρολογικών παραμέτρων δεν θα είμαστε σε θέση να παρακολουθούμε σωστά τις αλλαγές που επιφέρει η κλιματική αλλαγή. Η Σύνοδος τονίζει ιδιαιτέρως την ανάγκη για συλλογή μετρήσεων σε περιοχές όπως τα μεγάλα υψόμετρα, οι έρημοι και οι Πόλοι. Οι περιοχές αυτές, όπως για παράδειγμα οι Πόλοι, θερμαίνονται με μεγαλύτερη ταχύτητα από ό,τι ο υπόλοιπος πλανήτης και επομένως η συνεχής παρακολούθηση των μετεωρολογικών συνθηκών είναι πλέον πρωταρχικής σημασίας. Ταυτόχρονα, οι μετρήσεις σε ορεινές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων μετρήσεων του ύψους χιονιού, πρέπει να ενισχυθούν γιατί το χιόνι αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κρίκο του υδρολογικού κύκλου και η μείωση της χιονοκάλυψης αλλά και της ποσότητας του χιονιού θα οδηγήσει σε διαταραχές στην παροχή νερού τις επόμενες δεκαετίες.
Ποιες είναι οι προκλήσεις και προεκτάσεις για τη Ελλάδα από τις εργασίες και αποφάσεις της COP27 σχετικά με το θέμα της ενίσχυσης της λειτουργίας ενός Παγκοσμίου Συστήματος Κλιματικών Παρατηρήσεων;
Η Ελλάδα, δυστυχώς, πάσχει από συστηματικές μετρήσεις των μετεωρολογικών συνθηκών. Παρόλο που υπάρχουν προσπάθειες, όπως αυτή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών τα τελευταία 15 έτη, για πύκνωση των μετρήσεων, απαιτείται ακόμα μεγαλύτερη προσπάθεια συλλογής δεδομένων. Ειδικότερα στις ορεινές περιοχές, οι συστηματικές μετρήσεις χιονιού γίνονται μόνο σε 2-3 σημεία, τα οποία είναι πολύ λίγα, δεδομένου του έντονου ανάγλυφου της χώρας μας. Με την αρωγή της Πολιτείας πρέπει να οργανωθούν και να ενισχυθούν οι συστηματικές μετρήσεις των μετεωρολογικών συνθηκών σε επιλεγμένα ορεινά σημεία της χώρας μας. Για παράδειγμα, οι εγκαταστάσεις των χιονοδρομικών κέντρων θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν για τη φιλοξενία σταθμών σε μεγάλα υψόμετρα, σε συνεργασία με τους εγχώριους επιστημονικούς φορείς που εξειδικεύονται στη συλλογή περιβαλλοντικών μετρήσεων. Το ίδιο ισχύει και για τα νησιά του ελληνικού αρχιπελάγους. Τα νησιά, ιδίως των Κυκλάδων, έχουν περιορισμένες βροχοπτώσεις, ενώ ταυτόχρονα η ανάγκη για νερό αυξάνεται συνεχώς λόγω του τουρισμού. Λόγω της κλιματικής αλλαγής, η πίεση για νερό θα γίνει ακόμα πιο μεγάλη, επομένως η οργάνωση και λειτουργία μετρητικών διατάξεων σε ένα οργανωμένο δίκτυο γίνεται ολοένα και πιο επιτακτική.
* Δρ. Κώστας Λαγουβάρδος, Μετεωρολόγος – Διευθυντής Ερευνών στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών
πηγη:Λίγο πριν κλείσει το 2022, τέσσερις επιστημονικοί συνεργάτες του Παρατηρητηρίου Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΠΒΑ) του Iνστιτούτου ΕΝΑ εξετάζουν τις προοπτικές για το κλίμα στη βάση μιας διαθεματικής αποτίμησης των αποτελεσμάτων της Διάσκεψης του ΟΗΕ για τη Κλιματική Αλλαγή (COP27) που ολοκληρώθηκε τον περασμένο Νοέμβριο στην Αίγυπτο.