Σημαντικός σταθμός ήταν η ήττα των Ναζί  και η παράδοση της 6^ης Στρατιάς τους στο Στάλιγκραντ με την αιχμαλωσία 300.000 ανδρών, η ανακατάληψη του Κιέβου και του μεγαλύτερου μέρους της σημερινής Ουκρανίας, η  εγκατάλειψη της Πολιορκίας του Λενιγκραντ μετά την επίθεση που εξαπέλυσε ο Κόκκινος στρατός, σε συνδυασμό με την οπισθοχώρηση και εγκατάλειψη των Ναζί από τις περισσότερες περιοχές της Βαλτικής. Στο δυτικό Μέτωπο έχει χαθεί η μάχη της ερήμου στη Βόρεια Αφρική και οι σύμμαχοι τον Σεπτέμβριο του 1943 κάνουν απόβαση και καταλαμβάνουν την Σικελία.

Στην Ελλάδα οι αντιστασιακές οργανώσεις και ειδικότερα ο ΕΛΑΣ έχουν πυκνώσει την δράση τους απέναντι στους κατακτητές ενώ  τον Απρίλιο του 1944 υπό την ενθάρρυνση του ΕΑΜ, ιδρύεται η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής απελευθέρωσης ΠΕΕΑ. Στις 25 Απριλίου διεξάγονται εκλογές όπου αναδείχθηκαν οι εκλέκτορες, ενώ στις 30 Απριλίου αναδείχθηκαν οι αντιπρόσωποι του Εθνικού Συμβουλίου που μέρος αυτών αποτέλεσε την πρώτη κυβέρνηση του βουνού στην Ελεύθερη Ελλάδα.

Το όρος Βέρμιο καθώς και άλλα βουνά της Πίνδου είναι προπύργιο των αντάρτικων ομάδων όπου με ξαφνικές εφορμήσεις προσπαθούν να φέρουν πλήγματα και να κάμψουν το ηθικό των κατακτητών, που ήδη γνωρίζουν τα κακά μαντάτα από την κατάρρευση της γραμμής στο Ανατολικό μέτωπο και την επέλαση του Κόκκινου Στρατού.

Οι Ναζί με την βοήθεια των Ελλήνων δωσίλογων και συνεργατών τους από τουρκόφωνα χωριά της Κοζάνης και των ανδρών του Πούλου  θα προβούν σε λεηλασίες αγριότητες και σφαγές γυναικόπαιδων, προκαλώντας ακόμη και το θόρυβο στις τάξεις των υψηλόβαθμων αξιωματικών τους. Στα περισσότερα φρικτά γεγονότα  που έγιναν τον Απρίλιο του 1944 στην Δυτική Μακεδονία από την πλευρά των Ναζί, πρωταγωνιστεί ο Καρλ Σύμερς διοικητής του 7ου Συντάγματος της 4ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας των SS.   750 άνθρωποι, κάτι λιγότερο από τους μισούς που είναι γυναίκες και παιδιά, θα πεθάνουν, είτε στο εκτελεστικό αποσπάσιμα, είτε όταν εντοπίζονται κρυμμένοι θα πεθάνουν από την ξιφολόγχη του εχθρού. Στην Κλεισούρα και περισσότερο στους Πύργους 110 γυναικόπαιδα που έχουν κρυφτεί εντοπίζονται από τους άνδρες του Σύμερς και θα καούν ζωντανοί σε αχυρώνα του χωριού. 

Η Σφαγή της Κλεισούρας

Στις 5 Απριλίου 1944, οι Ναζί  με επικεφαλής τον Καρλ Σύμερς  διοικητή του 7ου Συντάγματος της 4ης Τεθωρακισμένης Μεραρχίας των SS συγκεντρώνουν και εκτελούν τα γυναικόπαιδα και τους γέροντες στην πλατεία της Κλεισούρας  σε αντίποινα για την εκτέλεση 2 Γερμανών στρατιωτών από τον ΕΛΑΣ. Λεηλατούν το χωριό, καίνε τα σπίτια και σκοτώνουν όσους εντοπίζουν να έχουν κρυφτεί στις αχυρώνες τους. Συνολικά σκοτώθηκαν 270 κάτοικοι ενώ περίπου 35, κυρίως γυναικόπαιδα, γλύτωσαν από το εκτελεστικό απόσπασμα την τελευταία στιγμή, όταν ο δάσκαλος του χωριού προέτρεψε τη μαθήτρια του τότε ρουμάνικου σχολείου, Ευδοξία Γκίκαρνα 8 ετών, να απαγγείλει ένα ρουμάνικο τραγούδι. Αυτό έφερε αποτέλεσμα. Στη θηριωδία συμμετείχαν και Βούλγαροι που ήταν στη γερμανική πολιτοφυλακή, με αρχηγό τον Άντον Κάλτσεφ. Ο Καρλ Σύμερς κλήθηκε σε απολογία από τη Γερμανική διοίκηση για το γεγονός ότι διέταξε τη σφαγή γυναικόπαιδων αλλά απαλλάχτηκε γιατί ισχυρίστηκε ότι προέβη σε αυτήν την ενέργεια γιατί οι αντάρτες πυροβολούσαν μέσα από τα σπίτια του χωριού.  

Η σφαγή στο Μεσόβουνο 

Στις 22 Απριλίου 1944 στο πλαίσιο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων των Ναζί με την επωνυμία Μαγιάτικη καταιγίδα (Maigewitter), το χωριό Μεσόβουνο Εορδαίας περικυκλώθηκε από τους Γερμανούς, όπου όσοι κάτοικοι εντοπίστηκαν κρυμμένοι στα σπίτια τους εκτελέστηκαν επί τόπου ενώ άλλοι εντός του χωριού. Συνολικά  εκτελέστηκαν 150 κάτοικοι. Να υπενθυμίσουμε ότι το συγκεκριμένο χωριό γνώρισε και πάλι την θηριωδία των ναζί όταν με έκκληση του διορισμένου Νομάρχη Κοζάνης Γεωργαντά ζητήθηκε με επίμονο τρόπο από τις Κατοχικές αρχές να επέμβουν με αποτέλεσμα τα ξημερώματα της 23ης Οκτώβρη του 1941 οι Ναζί μετά από επιχείρηση να εκτελέσουν 142 κάτοικους του χωριού.

Η Σφαγή των Πύργων

 Στις 23 και 24 Απριλίου 1944 κι εδώ στο πλαίσιο των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων των Ναζί με την επωνυμία "Μαγιάτικη καταιγίδα" (Maigewitter), και πάλι οι άνδρες του Συνταγματάρχη Καρλ Σύμερς θα εισβάλουν στο χωριό από δύο κατευθύνσεις Αμυνταίου και Πτολεμαΐδας και θα εκτελέσουν με διάφορους τρόπους 330 άνδρες γυναίκες και παιδιά. Πολλά από τα θύματα εκτελέστηκαν μαζικά ή πυρπολήθηκαν μέσα σε αχυρώνες ενώ μαρτυρίες της εποχής μιλούν για μικρά παιδιά που φονεύθηκαν με ξιφολόγχες. Στην θηριωδία των Πύργων εκτός από τα SS του Σύμερς συμμετείχαν ορισμένοι Ιταλοί στρατιώτες που είχαν ενταχθεί εθελοντικά στη Βέρμαχτ μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας, μισθοφόροι Έλληνες του «Ελληνικού Εθελοντικού Σώματος Γιώργος Πούλος» που έδρευε στην Πτολεμαΐδα και πάσης φύσεως συνεργάτες των Ναζί ακόμη και πρόσφυγες από τα Τουρκόφωνα χωριά της περιοχής.  

Η Σφαγή στην Ερμακιά

-Η Ερμακιά αποτέλεσε στόχο των Γερμανών όπου προσπάθησαν με πολλές επιχειρήσεις να διαλύσουν κάθε μορφή αντίστασης. Από τις 6 Μαρτίου έως και 22 Απριλίου 1944 οι Γερμανοί θα εισέλθουν τέσσερις φορές στο χωριό και θα εκτελέσουν με κάθε είδους τρόπο 63 κατοίκους.

Η λεηλασία της Δροσοπηγής Φλώρινας

Οι Γερμανοί έκαψαν και κατέστρεψαν το ολοκληρωτικά χωριό στις 4 Απριλίου 1944 και οι κάτοικοι χρειάστηκε να το ξανακτίσουν πολύ μετά τον εμφύλιο

Ο Απρίλιος του 1944 είναι ο μήνας των παθών, είναι ο μήνας που ο πόνος, τα κρυφά δάκρυα  και το πένθος, θα υπερβούν κάθε όριο που μπορεί να αντέξει ο άνθρωπος. Σήμερα ο Απρίλιος μπορεί να είναι ο μήνας της μνήμης, του αναστοχασμού, της περισυλλογής. Να είναι ο μήνας της μνήμης όπου θα τιμώνται οι νεκροί αυτής της φρικτής περιόδου. 

* με πληροφορίες γεγονότων απο την https://el.wikipedia.org/

υγ. το άρθρο δημοσιεύθηκε πρώτη φορά στο vetonews.gr στις 10 Απριλίου 2022