λύκους  και σπάνια πουλιά που δεν πρόλαβαν τις πρώτες βοήθειες, έχει ξενυχτίσει ουκ ολίγες φορές όταν αρκούδες έφερναν βόλτες σε χωριά ακόμη και σε παραλίμνιες περιοχές του αστικού ιστού της Καστοριάς. Πρόκειται για τον Νίκο Παναγιωτόπουλο  συνεργάτη του Αρκτούρου στην Καστοριά και μέλους της Εταιρίας Προστασίας Περιβάλλοντος του Δήμου Καστοριάς.  

Πριν από μερικές ημέρες βρέθηκε αντιμέτωπος μ’ένα από τα πιο δύσκολα περιστατικά, όταν διαπίστωσε ότι η μαμά αρκούδα έθαψε τα δυο μωρά της κοντά σε αγροτικό δρόμο όπου βρήκαν θάνατο από τροχαίο ατύχημα. Δεν είναι η πρώτη φορά που στο πλαίσιο της εθελοντικής του προσφοράς έρχεται πολύ κοντά με τον άγνωστο για πολλούς από εμάς κόσμο των ζώων. Με την εμπειρία και την επίμονη παρατήρηση του  κατάφερε να αποκωδικοποιεί συμπεριφορές και λειτουργίες τους. Μας λέει ότι «το πιο δύσκολο πράγμα είναι να πλησιάσεις και να αγγίξεις ένα πληγωμένο τραυματισμένο ζώο. Το ζώο όντας κτυπημένο αισθάνεται έντονα την απειλή και μπορεί να επιτεθεί».  Ο Νίκος εξηγεί ότι ο τρόπος που θα το πλησιάσεις είναι καθοριστικός «ώστε να νοιώσει το ζώο ότι είσαι η τελευταία του ευκαιρία να επιστέψει στην φυση και την ζωή».

Θυμάται δύο περιστατικά που 3εχουν καταγραφεί ξεχωριστά στην μνήμη του. «Όταν έφτασα στο ατύχημα  ένας μεγαλόσωμος αρκούδος 250 κιλών κτυπημένος στα πίσω πόδια από αυτοκίνητο στην Εγνατία οδό ήταν στην άκρη του δρόμου. Ήταν ζωντανός, πλησίασα προσεκτικά, με άφησε να τον αγγίξω   με κοιτούσε  συνεχώς με το βλέμμα του ενώ κάποια στιγμή σήκωσε το μπροστινό του πόδι και το έβαλε πίσω από τι κεφάλι του. Τότε πρόσεξα τα νύχια του. Δεν εχω ξαναδεί στην ζωή μου τόσο μεγάλο πέλμα και νύχια αρκούδας. Ένοιωσα δέος και απέραντο σεβασμό που ένα τέτοιο εμβληματικό ζώο που υπάρχει χειλάδες χρόνια πριν από εμάς στην γη μου επέτρεπε να το αγγίζω».

Το δεύτερο περιστατικό ήταν ένα μικρο αρκουδάκι που κτυπήθηκε από το αυτοκίνητο και με το τίναγμα μπλέχτηκε σε συρματοπλέγματα πάλι της Εγνατίας οδού. «Κι αυτό με άφησε να το αγγίξω, να ξεμπλέξω τα σύρματα που ήταν τυλιγμένα στο κορμί του και να το μεταφέρουμε στο σταθμό μας στην Καστοριά, αλλά δυστυχώς την επομένη ημέρα δεν τα κατάφερε». 

«Τα ζώα είναι ήσυχα στον θάνατό τους αλλά ανυπόμονα στην ζωή» μας αναφέρει ο Νίκος Παναγιωτόπουλος  εξηγώντας ότι αυτό κατάλαβε στα 25 χρόνια της άμεσης επαφής μαζί τους.

Σε δύο περιπτώσεις στην Χλόη Καστοριάς και σένα χωριό του Νεστορίου έβγαλε κυριολεκτικά τις αρκούδες μέσα από την αυλή του σπιτιού και από το κοτέτσι της οικογένειας στο Νεστόριο.

Τον ρωτήσαμε, που οφείλεται ότι έχουν πληθύνει τα περιστατικά συναντήσεων αρκούδας και ανθρώπων; «Μπήκαμε στα χωράφια των ζώων, βάλαμε πόδι στις περιοχές τους, ανοίξαμε δρόμους, αυξήθηκε η ανθρώπινη παρουσία πχ κυνηγών που διαθέτουν και σκυλιά».  Επισημαίνει και μια άλλη παράμετρο για την οποία υπάρχει μεγάλη συζήτηση. «Τα τελευταία χρόνια το πρόβλημα έχει μεγαλώσει με τα έργα εγκατάστασης ανεμογεννητριών σε όλα τα βουνά της περιοχής όπου ανοίγονται τεράστιοι δρόμοι κα υπάρχει σημαντική όχληση από την ανθρώπινη παρουσία».

Η Δυτική Μακεδονία εξαιτίας των λιμναίων οικοσυστημάτων είναι σημαντικός μεταναστευτικός σταθμός πτηνών που ταξιδεύουν προς βορρά η προς το νότο ενώ άλλα επιλέγουν την περιοχή, λόγω άφθονης τροφής στα συγκεκριμένα οικοσυστήματα. Πριν από τρία χρόνια χάρις στις προσπάθειες του Νίκου Παναγιωτόπουλου ένας «Ασπροπάρης»  που ανήκει σε οικογένεια σπάνιου γύπα, ούτε τρία ζευγάρια δεν ζουν στην Ελλάδα, σώθηκε την τελευταία στιγμή από δηλητηριασμένο δόλωμα. «Μας ειδοποίησαν από την Πτολεμαΐδα και από τις περιγραφές μόλις κατάλαβα γιατί πρόκειται, έγινα σίφουνας να φτάσω όσο πιο γρήγορα μπορούσα». Η πιο όμορφη στιγμή ήρθε όταν  αφέθηκε ελεύθερος στο φυσικό του περιβάλλον.  «Με την βοήθεια της Ορθολογικής εταιρίας τοποθετήθηκε ειδικός πομπός όπου παρακολουθούταν τα ταξίδια του στην Ευρώπη».

Ορισμένα πουλιά είναι σπάνια και επισημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε κάτι «να μην επιβαρύνουμε άλλο τους πληθυσμούς τους».  Θυμάται ότι ήταν χειμώνας με το χιόνι να πέφτει ασταμάτητα. «Μας ειδοποίησαν στις 10 το βράδυ για ένα μεγάλο αρπαχτικό που βρέθηκε στα Γρεβενά. Από τις περιγραφές κατάλαβα ότι ήταν Χρυσαετός. Έφυγα στις 11.30 το βράδυ από Καστοριά, παρ’ότι είχα ειδικά λάστιχα το χιόνι ήταν τόσο που χρειάστηκε στην διαδρομή να βάλω και αλυσίδες για καταφέρω να φτάσω στον προορισμό μου . Επέστρεψα στην Καστοριά  τα ξημερώματα. Η πιο μεγάλη ικανοποίηση ήρθε όταν ανοίξαμε το κλουβί και τον είδα να ξαναπετά υγιής από ένα βράχο του Γράμμου»

Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν από τους πρώτους που διαμαρτυρήθηκε στην αδράνεια που επέδειξε η  πολιτεία και οι  τοπικοί φορείς μετά το σαμποτάζ που έγινε σε μονάδες γουνοφόρων ζώων. Δέκα χρόνια μετά κάποια από τα μινκ έχουν προσαρμοστεί στο περιβάλλον της λίμνης Καστοριάς και στις παρόχθιες περιοχές του Αλιάκμονα εξαφανίζοντας την πανίδα και τις φωλιές των πουλιών.

Συμμετέχει σε ομάδες που παρακολουθούν και καταμετρούν την πτητική πανίδα των λιμνών μας αλλά και σε εκπαιδευτικά προγράμματα των σχολείων της πόλης με θέμα τα πουλιά και το περιβάλλον της λίμνης. 

Κλείνοντας την συζήτηση τον ρώτησα εάν θέλει να πει στους αναγνώστες που θα διαβάσουν αυτήν την ιστορία  και μου επανάλαβε αυτό που λέει στους μαθητές των σχολείων όταν επισκέπτονται το περιβαλλοντικό κέντρο της δήμου. «Ότι δανειστήκαμε από το περιβάλλον είναι υποχρέωση μας να το αποδώσουμε στα παιδιά μας».